Βρέθηκε στη Σμύρνη τις ημέρες εκείνες της Εθνικής μας συμφοράς, αυτόπτης μάρτυρας. Η καριέρα του Χόρτον είναι μια οδύσσεια στη διάρκεια της οποίας πολλών ανθρώπων «ίδεν άστεα και νόον έγνω» – τη μεγαλύτερη από όλες στη Σμύρνη.
Ήταν Αμερικανός διπλωμάτης, συγγραφέας, ποιητής και φιλέλληνας. Γεννήθηκε στις 11 Οκτωβρίου του 1859 στο Φερβίγ της Νέας Υόρκης. Ακολούθησε κλασικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.
Διατέλεσε πρόξενος των ΗΠΑ στην Αθήνα (1893-1898 και 1905-1906) –όπου προώθησε με θέρμη την αναβίωση των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Αργότερα στη Θεσσαλονίκη (1910-1911) και στη συνέχεια στη Σμύρνη (1911-1917 και 1917-1922), όπου υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας της καταστροφής της.
Παρέμεινε στη Σμύρνη μέχρι που ξέσπασε η μεγάλη φωτιά, στις 13 Σεπτεμβρίου του 1922, συνεισφέροντας στη διάσωση και μεταφορά των Μικρασιατών σε παρακείμενα ελληνικά νησιά.
Πάρα πολλοί άνθρωποι είπανε πως τους έσωσε τη ζωή στη Σμύρνη. Έδινε έγγραφα σε ανθρώπους, που ανέφεραν ότι εργάζονταν για το προξενείο. Και έβαζε τη σφραγίδα του προξενείου από κάτω... Έτσι, δεν μπορούσε να τους πειράξει κανένας. Αμέσως μετά την Καταστροφή, ήρθε στον Πειραιά. Εκεί συνάντησε πρόσφυγες και φρόντισε να τους δώσει τροφή.
George Horton: «Η μάστιγα της Ασίας : 1922 – Η Μικρασιατική Καταστροφή».
Είναι το βιβλίο που έγραψε. Η αφήγησή του είναι τρομακτική και καθηλωτική. Περιγράφει με παραστατικές λεπτομέρειες τη σφαγή στην αρμενική συνοικία της πόλης, καθώς και την κακομεταχείριση αξιωματούχων που εργάζονταν στο Αμερικανικό Κολέγιο της Σμύρνης. Παραθέτει επίσης στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η φωτιά της Σμύρνης ξεκίνησε από στρατεύματα του τακτικού τουρκικού στρατού.
Το βιβλίο δεν είναι γραμμένο με νηφαλιότητα. Ο συγγραφέας του δεν ήταν στην πατρίδα του, καθισμένος στο γραφείο και διαβάζοντας τη συμφορά στις εφημερίδες. Ήταν στη Σμύρνη και ένιωθε στα ρουθούνια του την οσμή της φωτιάς και του αίματος. Στον αμφιβληστροειδή του καταγράφτηκαν οι εικόνες της φρίκης που στόχο είχαν την εξόντωση της Σμύρνης, της Φώκαιας και των Αρμενίων. Γι’ αυτό γράφει με πάθος, με την ψυχή του.
Το βιβλίο του «Η μάστιγα της Ασίας» άργησε να δημοσιευτεί στη χώρα μας προκειμένου να μη διαταραχθούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις ! Εκδόθηκε για πρώτη φορά τελικά το 1980 με χορηγία των σωματείων «Εστία Νέας Σμύρνης», «Ένωσις Σμυρναίων» και «Θρακικόν Κέντρον».
Το 1909 παντρεύεται την Αικατερίνη Σακοπούλου, σε τρίτο γάμο, στην Αθήνα και αποκτά μια κόρη, τη Νάνσι Χόρτον. Η κόρη του δήλωσε : «Μου διάβαζε Πλάτωνα και Θεόκριτο. Και για τη Σαπφώ, ω ναι, για τη Σαπφώ είχε μεγάλη λατρεία».
Ένα ποίημα που αφιέρωσε στη γυναίκα του Αικατερίνη.
«Στη γυναίκα μου»
Ο δρόμος είναι μακρύς αγαπημένη μου.
Σου είπα πως πρέπει να προχωρήσω.
Πρόκειται για έναν σκονισμένο και κουραστικό δρόμο
χωρίς ούτε μια στάση ξεγνοιασιάς.
Και τότε αντιγύρισες και μου είπες
–μιλούσες ήρεμα και το χαμόγελό σου ήταν τόσο γλυκό–
«Αν αυτός ο δρόμος είναι αρκετά καλός για σένα,
είναι αρκετά καλός και για μένα».
Πέθανε στην Αμερική το 1942.
Η συμβολή του αυτή, υπό τις επικρατούσες τότε συνθήκες υπήρξε αναμφίβολα σπουδαία και μεγάλη.
Ο Δήμος Νέας Σμύρνης σε αναγνώριση αυτής του της προσφοράς ανήγειρε μνημείο με την προτομή του στο προ της "Εστίας Νέας Σμύρνης" πάρκο.
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1567666573307681&set=a.406300046111012.91103.100001930602182&type=3&theater
Lamprini T.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου