ΠΗΓΗ!
- Γράφτηκε από την Νινέττα Κοντράρου-Ρασσιά
- Κατηγορία Αρχαιολογία
Νεκρική κλίνη που δεν είχε την τύχη
να βρει η Αικατερίνη Περιστέρη στην Αμφίπολη πλούσια διακοσμημένη,
βρέθηκε στις Αιγές και μια ταφή μιας κοπελίτσας την οποία συνόδευαν
πολλά χρυσά κοσμήματα. Για την ανασκαφή αυτή θα μιλήσει αύριο (1.30
μ.μ.) με θέμα η «ανατομία ενός τύμβου της νεκρόπολης των Αιγών» η
προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας Αγγελική Κοτταρίδη στην
ετήσια Συνάντηση για το Αρχαιολογικό Εργο στη Μακεδονία και τη Θράκη
στην αίθουσα τελετών του παλαιού κτιρίου της Φιλοσοφικής Σχολής του
Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου βεβαίως δεν θα κάνει την
εμφάνισή της η ανασκαφέας της Αμφίπολης ούτε κανείς από την ομάδά της.
«Διάσημη στην αρχαιότητα όσο και σήμερα για τις πολύχρυσες ταφές των βασιλέων, η νεκρόπολη των Αιγών είναι οπωσδήποτε το καλύτερα γνωστό κομμάτι της μακεδονικής μητρόπολης» λέει η κ. Κοτταρίδη. η οποία θα αναφερθεί σε έναν τύμβο δίπλα στη δυτική είσοδο του αρχαιολογικού πάρκου που δημιουργείται στις Αιγές στο πλαίσιο του έργου ΕΣΠΑ για την ανάδειξη της νεκρόπολης. Εκεί βρέθηκαν το καλοκαίρι του 2014 οι είκοσι τάφοι. Σύμφωνα με την ίδια «η σχέση των ταφών δείχνει ότι πρόκειται προφανώς για μέλη μιας ευρύτερης οικογένειας που ενταφιάζονται στον τύμβο σε βάθος δύο γενεών. Πέντε τάφοι βρέθηκαν ασύλητοι. Οι υπόλοιποι, ανάμεσα στους οποίους και οι μεγαλύτεροι, ήταν συλημένοι εν μέρει ή εντελώς, το γνωστό φαινόμενο των Αιγών που οφείλεται προφανώς στη γαλατική λεηλασία».
«Στον πιο πλούσιο τάφο της ομάδας που ήταν συλημένος βρέθηκαν υπολείμματα νεκρικής κλίνης που ήταν διακοσμημένη με πήλινες ανάγλυφες πλάκες: Η Αθηνά τυλιγμένη στο ιμάτιό της παρακολουθεί μια μάχη Ελλήνων με βαρβάρους, ένα θέμα που απηχεί προφανώς την εκστρατεία της Ανατολής, το γεγονός που σημάδεψε τη μνήμη των Μακεδόνων των Αιγών και όχι μόνον...»
Η κ. Κοτταρίδη θεωρεί το πιο πολύτιμο και σπάνιο εύρημα σ΄αυτόν τον τύμβο, τον τάφο μιας κοπελίτσας, που προφανώς ήταν πολυαγαπημένη, γιατί οι γονείς της τη νεκροστόλισαν με πολύτιμα χρυσά σκουλαρίκια και χάντρες. Στον τάφο της ήταν και ο μοναδικός ως τώρα καθρέφτης που βρέθηκε στις Αιγές. «Ενα μικρό χάλκινο κομψοτέχνημα, έργο ενός πολύ επιδέξιου τορνευτή. Στο καπάκι του καθρέφτη ο Έρωτας, στο σχήμα τρυφερού παιδιού, έρχεται πετώντας να αγκαλιάσει τον θεό του πόθου και του πάθους, τον Διόνυσο, που με μορφή θαλερού νέου κάθεται πάνω στα βράχια που είναι στρωμένη η δορά του πάνθηρα...»
Οι εκπλήξεις όμως από τη νεκρόπολη των Αιγών δεν φαίνεται να τελειώνουν εδώ. «Η ανασκαφή το περασμένο φθινόπωρο σε έναν άλλο τύμβο που βρίσκεται σε αρκετά κεντρικό σημείο της νεκρόπολης μάς επιφύλασσε μια πολύ ευχάριστη έκπληξη» τονίζει η αρχαιολόγος. Εναν ασύλητο μεγάλο κιβωτιόσχημο τάφο, που χρονολογείται στα χρόνια που βασίλευε ο Μεγαλέξανδρος (336-323 π.Χ.).
«Σύμφωνα με το συνηθισμένο τυπικό, επάνω από το πόδιο υπήρχε ξύλινη κλίνη στην οποία ήταν ξαπλωμένος ο νεκρός με το κεφάλι προς τη δύση, στεφανωμένος με πλούσιο χάλκινο επίχρυσο στεφάνι κισσού. Η προκαταρκτική μελέτη των οστών δείχνει άνδρα κοντά στα πενήντα. Επάνω στην κλίνη μαζί με το σώμα του νεκρού ήταν ακουμπισμένη μια ερυθρόμορφη οινοχόη με παράσταση συμποσίου. Προς τα βόρεια υπήρχε χώρος για ένα στενό ξύλινο τραπεζάκι με τα σκεύη του συμποσίου. Ανάμεσά τους, ένας χάλκινος κάδος άριστης ποιότητας που χρησίμευε για το ανακάτεμα του οίνου με το νερό».
Για κάθε σωστό αρχαιολόγο σημασία έχουν και τα οργανικά υλικά που εδώ ήταν άφθονα. «Κατάλοιπα υφασμάτων από τα στρωσίδια της κλίνης και τα ενδύματα του νεκρού, όπου μάλιστα διατηρήθηκαν ίχνη πορφύρας, δέρματα και κυρίως τα υπολείμματα της ίδιας της ξύλινης κλίνης. Ήδη σε πρώτη ματιά αναγνωρίζεται η επίχρυση διακόσμηση της μπροστινής πλευράς του ανάκλιντρου, του οποίου η μορφή του αντιστοιχούσε με εκείνη των χρυσελεφάντινων κλινών από τον τάφο του Φιλίππου».
Σκεφθείτε αν είχε βρεθεί κάτι απ΄όλα αυτά στην Αμφίπολη... Κι όμως η αρχαιολόγος δεν υποστηρίζει πως πρόκειται για βασιλική ταφή. Αντίθετα, σημειώνει μετά λόγου γνώσεως: «Έχοντας θαυμάσει τον πλούτο και την ομορφιά της βασιλικής οικοσκευής και των βασιλικών συμποσίων του Φιλίππου, οι εύποροι πολίτες των Αιγών μιμούνται τη μεγαλοπρέπεια στο βαθμό που το επιτρέπει το βαλάντιό τους».
Ιερέας του Διονύσου;
Και επειδή το ερώτημα είναι ποιος είναι αυτός ο νεκρός, η κ. Κοτταρίδη διευκρινίζει ότι «αφού δεν βρέθηκε επιτύμβιο με επιγραφή και αφού προφανώς δεν είναι μέλος της βασιλικής οικογένειας, για να τον αναζητήσουμε στην παράδοση των πηγών, δεν μπορούμε να πούμε το όνομά του, μπορούμε όμως, συνδυάζοντας τα δεδομένα, να κάνουμε μερικές σκέψεις για αυτόν... Το γεγονός ότι ένας ενήλικος άντρας και μάλιστα τόσο εύπορος που να μπορεί να φορά ρούχα βαμμένα με την πανάκριβη πορφύρα δεν συνοδεύεται από τα όπλα του, όταν ένα δόρυ, ένα ακόντιο ή έστω ένα μαχαίρι είναι κανόνας να ακολουθεί ακόμη και τους φτωχότερους πολίτες των Αιγών στον τάφο, είναι προφανώς μια όχι τυχαία εξαίρεση... Αν αυτό συνδυαστεί με το σπάνιο στεφάνι κισσού, μας επιτρέπει να σκεφτούμε ότι ίσως ο σεβάσμιος, πορφυροντυμένος αστός των Αιγών είναι ένας ιερέας του Διόνυσου, ή ένα εξέχον μέλος του θιάσου της Μητέρας των Θεών που η ύπαρξή του στις Αιγές μαρτυρείται με επιγραφή της εποχής της ταφής.... Αν είναι έτσι, αυτό ίσως εξηγεί και το προνόμιο να χρησιμοποιηθούν για τον τάφο του αρχιτεκτονικά μέλη από ένα σημαντικό δημόσιο, πιθανότατα ιερό κτήριο».
Σε αυτό το μυστήριο αναμένεται να ρίξει φως η μελέτη των πλούσιων οργανικών υλικών.
..................................................................................................
Αυτά είναι τα ωραία... από το φεις... που έχει άλλους θησαυρούς!!!
Lamprini
«Διάσημη στην αρχαιότητα όσο και σήμερα για τις πολύχρυσες ταφές των βασιλέων, η νεκρόπολη των Αιγών είναι οπωσδήποτε το καλύτερα γνωστό κομμάτι της μακεδονικής μητρόπολης» λέει η κ. Κοτταρίδη. η οποία θα αναφερθεί σε έναν τύμβο δίπλα στη δυτική είσοδο του αρχαιολογικού πάρκου που δημιουργείται στις Αιγές στο πλαίσιο του έργου ΕΣΠΑ για την ανάδειξη της νεκρόπολης. Εκεί βρέθηκαν το καλοκαίρι του 2014 οι είκοσι τάφοι. Σύμφωνα με την ίδια «η σχέση των ταφών δείχνει ότι πρόκειται προφανώς για μέλη μιας ευρύτερης οικογένειας που ενταφιάζονται στον τύμβο σε βάθος δύο γενεών. Πέντε τάφοι βρέθηκαν ασύλητοι. Οι υπόλοιποι, ανάμεσα στους οποίους και οι μεγαλύτεροι, ήταν συλημένοι εν μέρει ή εντελώς, το γνωστό φαινόμενο των Αιγών που οφείλεται προφανώς στη γαλατική λεηλασία».
«Στον πιο πλούσιο τάφο της ομάδας που ήταν συλημένος βρέθηκαν υπολείμματα νεκρικής κλίνης που ήταν διακοσμημένη με πήλινες ανάγλυφες πλάκες: Η Αθηνά τυλιγμένη στο ιμάτιό της παρακολουθεί μια μάχη Ελλήνων με βαρβάρους, ένα θέμα που απηχεί προφανώς την εκστρατεία της Ανατολής, το γεγονός που σημάδεψε τη μνήμη των Μακεδόνων των Αιγών και όχι μόνον...»
Η κ. Κοτταρίδη θεωρεί το πιο πολύτιμο και σπάνιο εύρημα σ΄αυτόν τον τύμβο, τον τάφο μιας κοπελίτσας, που προφανώς ήταν πολυαγαπημένη, γιατί οι γονείς της τη νεκροστόλισαν με πολύτιμα χρυσά σκουλαρίκια και χάντρες. Στον τάφο της ήταν και ο μοναδικός ως τώρα καθρέφτης που βρέθηκε στις Αιγές. «Ενα μικρό χάλκινο κομψοτέχνημα, έργο ενός πολύ επιδέξιου τορνευτή. Στο καπάκι του καθρέφτη ο Έρωτας, στο σχήμα τρυφερού παιδιού, έρχεται πετώντας να αγκαλιάσει τον θεό του πόθου και του πάθους, τον Διόνυσο, που με μορφή θαλερού νέου κάθεται πάνω στα βράχια που είναι στρωμένη η δορά του πάνθηρα...»
Οι εκπλήξεις όμως από τη νεκρόπολη των Αιγών δεν φαίνεται να τελειώνουν εδώ. «Η ανασκαφή το περασμένο φθινόπωρο σε έναν άλλο τύμβο που βρίσκεται σε αρκετά κεντρικό σημείο της νεκρόπολης μάς επιφύλασσε μια πολύ ευχάριστη έκπληξη» τονίζει η αρχαιολόγος. Εναν ασύλητο μεγάλο κιβωτιόσχημο τάφο, που χρονολογείται στα χρόνια που βασίλευε ο Μεγαλέξανδρος (336-323 π.Χ.).
«Σύμφωνα με το συνηθισμένο τυπικό, επάνω από το πόδιο υπήρχε ξύλινη κλίνη στην οποία ήταν ξαπλωμένος ο νεκρός με το κεφάλι προς τη δύση, στεφανωμένος με πλούσιο χάλκινο επίχρυσο στεφάνι κισσού. Η προκαταρκτική μελέτη των οστών δείχνει άνδρα κοντά στα πενήντα. Επάνω στην κλίνη μαζί με το σώμα του νεκρού ήταν ακουμπισμένη μια ερυθρόμορφη οινοχόη με παράσταση συμποσίου. Προς τα βόρεια υπήρχε χώρος για ένα στενό ξύλινο τραπεζάκι με τα σκεύη του συμποσίου. Ανάμεσά τους, ένας χάλκινος κάδος άριστης ποιότητας που χρησίμευε για το ανακάτεμα του οίνου με το νερό».
Για κάθε σωστό αρχαιολόγο σημασία έχουν και τα οργανικά υλικά που εδώ ήταν άφθονα. «Κατάλοιπα υφασμάτων από τα στρωσίδια της κλίνης και τα ενδύματα του νεκρού, όπου μάλιστα διατηρήθηκαν ίχνη πορφύρας, δέρματα και κυρίως τα υπολείμματα της ίδιας της ξύλινης κλίνης. Ήδη σε πρώτη ματιά αναγνωρίζεται η επίχρυση διακόσμηση της μπροστινής πλευράς του ανάκλιντρου, του οποίου η μορφή του αντιστοιχούσε με εκείνη των χρυσελεφάντινων κλινών από τον τάφο του Φιλίππου».
Σκεφθείτε αν είχε βρεθεί κάτι απ΄όλα αυτά στην Αμφίπολη... Κι όμως η αρχαιολόγος δεν υποστηρίζει πως πρόκειται για βασιλική ταφή. Αντίθετα, σημειώνει μετά λόγου γνώσεως: «Έχοντας θαυμάσει τον πλούτο και την ομορφιά της βασιλικής οικοσκευής και των βασιλικών συμποσίων του Φιλίππου, οι εύποροι πολίτες των Αιγών μιμούνται τη μεγαλοπρέπεια στο βαθμό που το επιτρέπει το βαλάντιό τους».
Ιερέας του Διονύσου;
Και επειδή το ερώτημα είναι ποιος είναι αυτός ο νεκρός, η κ. Κοτταρίδη διευκρινίζει ότι «αφού δεν βρέθηκε επιτύμβιο με επιγραφή και αφού προφανώς δεν είναι μέλος της βασιλικής οικογένειας, για να τον αναζητήσουμε στην παράδοση των πηγών, δεν μπορούμε να πούμε το όνομά του, μπορούμε όμως, συνδυάζοντας τα δεδομένα, να κάνουμε μερικές σκέψεις για αυτόν... Το γεγονός ότι ένας ενήλικος άντρας και μάλιστα τόσο εύπορος που να μπορεί να φορά ρούχα βαμμένα με την πανάκριβη πορφύρα δεν συνοδεύεται από τα όπλα του, όταν ένα δόρυ, ένα ακόντιο ή έστω ένα μαχαίρι είναι κανόνας να ακολουθεί ακόμη και τους φτωχότερους πολίτες των Αιγών στον τάφο, είναι προφανώς μια όχι τυχαία εξαίρεση... Αν αυτό συνδυαστεί με το σπάνιο στεφάνι κισσού, μας επιτρέπει να σκεφτούμε ότι ίσως ο σεβάσμιος, πορφυροντυμένος αστός των Αιγών είναι ένας ιερέας του Διόνυσου, ή ένα εξέχον μέλος του θιάσου της Μητέρας των Θεών που η ύπαρξή του στις Αιγές μαρτυρείται με επιγραφή της εποχής της ταφής.... Αν είναι έτσι, αυτό ίσως εξηγεί και το προνόμιο να χρησιμοποιηθούν για τον τάφο του αρχιτεκτονικά μέλη από ένα σημαντικό δημόσιο, πιθανότατα ιερό κτήριο».
Σε αυτό το μυστήριο αναμένεται να ρίξει φως η μελέτη των πλούσιων οργανικών υλικών.
..................................................................................................
Αυτά είναι τα ωραία... από το φεις... που έχει άλλους θησαυρούς!!!
Lamprini
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου